Epicentrumstrategie.
In 9 Afrikaanse landen werkt The Hunger Project aan het beëindigen van honger via de epicentrumstrategie. Clusters van Afrikaanse dorpen (“epicentra”) werken zelf aan het verbeteren van hun leefomstandigheden. De gemeenschap heeft de lead, en werkt in 4 concrete stappen over een periode van zo’n 8 jaar aan alle factoren van honger tegelijkertijd. Op naar een concreet doel: zelfredzaamheid.
Epicentrum: motor van verandering.
“Epicentrum” heeft voor The Hunger Project niks met aardbevingen te maken. Fysiek gezien is een epicentrum een dienstencentrum in het midden van een regio, dat de dorpsgemeenschap heeft gebouwd. Een epicentrum bereikt 10 tot 15 dorpen – op loopafstand – in een omtrek van 10 kilometer. Gemiddeld wonen daar 10.000 tot 15.000 mensen.
In het epicentrumgebouw is een kleuterschool, een medische post, een door vrouwen gerunde microkredietbank, een trainingsruimte en een voedselbank. Al deze diensten worden door de gemeenschap zelf georganiseerd en bestuurd. Zo werken deze mensen samen om hun levensomstandigheden te verbeteren. Symbolisch vormt het epicentrum het bewijs van de inspanningen van de gemeenschap. Het gebouw is het hart van waaruit aan veranderingen wordt gewerkt.
Het epicentrum is het hart van waaruit aan verandering wordt gewerkt.
141 epicentra.
The Hunger Project heeft in totaal 141 epicentra opgezet. In 2015 vierden we dat het eerste epicentrum in Ghana zelfredzaam werd. In 2022 hebben 10 epicentra zelfredzaamheid bereikt. Daarmee stond eind 2022 de teller op 75 zelfredzame epicentra, bestaande uit 1.234 dorpen. Daar wonen ruim meer dan 1 miljoen mensen: 1.186.436 mensen, om precies te zijn.
Zelfredzaamheid: op weg naar verbetering voor iedereen.
Ons grote doel in epicentra is zelfredzaamheid: goed samenwerkende dorpsgemeenschappen die zelf verder gaan op weg naar het einde van honger en armoede. En die in staat zijn om nieuwe uitdagingen effectief samen aan te pakken. Zonder verdere steun van The Hunger Project. Inmiddels hebben we 59 keer bewezen dat het kán.
De eerste stap: het kan wél.
De allereerste stap van de epicentrumstrategie is geloven dat het anders kan: van I can’t naar I can naar We can. Want zonder zelfvertrouwen is actie ondernemen lastig. In Vision, Commitment and Action (VCA)-workshops worden mensen uitgedaagd om hun dromen en visie voor een betere toekomst te formuleren. Ze maken zelf concrete en haalbare plannen om die dromen te verwezenlijken, door te kijken naar wat er wél kan. En ze voeren die plannen zelf uit, met zoveel mogelijk lokale bronnen en met ondersteuning van The Hunger Project.
De gemeenschap in de lead.
In een epicentrum wordt de coaching en begeleiding verzorgd door de lokale trainers en experts van The Hunger Project. Maar alle programma’s worden georganiseerd, geleid en uitgevoerd door de mensen zelf. Juist daarin schuilt de kracht van blijvende ontwikkeling.
Deze lokale vrijwilligers noemen wij animators. Zij zijn enthousiast over de nieuwe mogelijkheden die ze zien en nemen het voortouw in hun dorp. The Hunger Project traint ze, zodat ze zelf weer trainingen kunnen geven. Deze changemakers dragen hun kennis en ervaring uit naar hun eigen gemeenschap en inspireren hen tot actie. Ze laten zien wat er mogelijk is en motiveren zo hun dorpsgenoten.
Geïntegreerde aanpak.
Honger gaat over meer dan voedsel alleen. Daarom pakt het epicentrum alle factoren aan die een rol spelen bij honger en armoede. We werken niet aan óf aan landbouw óf aan vrouwenrechten óf aan onderwijs, maar juist geïntegreerd aan alles tegelijk.
Van voorlichtingen over gezondheid en goede voeding tot trainingen over landbouwmethoden. Van onderwijs voor kleuters én volwassenen tot veilig sparen en lenen. En het versterken van voorlopers en – met name vrouwelijke – lokale leiders.
4 fases van de epicentrumstrategie.
Via de epicentrumstrategie werken we in een periode van ongeveer 8 jaar in 4 concrete stappen toe naar zelfredzaamheid:
- In actie komen: de dorpsbewoners delen hun dromen over de toekomst en maken zelf concrete en haalbare plannen om deze dromen te verwezenlijken.
- Bouw van het epicentrum: dorpsbewoners bouwen zelf het epicentrumgebouw, start van workshops.
- Uitbouw van de diensten van het epicentrum: lokale leiders trainen hun dorpsgenoten, programma’s voor microfinanciering, gezondheid en kleuterschool.
- Op weg naar onafhankelijkheid: eigen inkomsten, afbouw van de ondersteuning door The Hunger Project.
Nauwe samenwerking met de lokale overheid.
Bekijk een grote versie van de infographic
Een hecht partnerschap met de lokale overheid draagt, samen met inkomsten-genererende projecten, bij aan een onafhankelijk functionerend epicentrum. Daarom maakt The Hunger Project afspraken met de lokale overheid over infrastructuur, gezondheidszorg en onderwijsfaciliteiten.
Impact van de epicentrumstrategie.
26% minder honger
Het aantal mensen met ernstige honger werd teruggebracht naar minder dan 1%.
38% meer huishoudens hebben een moestuin
En het aantal huishoudens dat voedsel goed kan opslaan steeg met 42%.
86% is ervan overtuigd dat ze hun eigen toekomst kunnen inrichten
En in het zelfredzame epicentrum Gbegourou in Benin geloven met 99,3% bijna alle inwoners van dat zij hun eigen toekomst kunnen inrichten.
31% meer vrouwen hebben een bedrijf
Trainingen in ondernemerschap en financiële geletterdheid, vooral gericht op vrouwen, resulteerden erin dat meer vrouwen hun eigen bedrijf zijn gestart naast hun landbouwactiviteiten.
26% minder kindhuwelijken
Dit zijn de gemiddelde resultaten uit de eindevaluaties van de 59 zelfredzame epicentra, ten opzichte van de midterm evaluaties, die we zo’n 3 tot 4 jaar voor de eindevaluatie afnamen. Omdat we niet bij elk epicentrum een baseline hebben gedaan, is de startsituatie niet meegenomen – waardoor de eigenlijke verandering over de totale periode naar verwachting groter is dan deze cijfers, omdat die alleen de verandering in de laatste 3 – 4 jaar laten zien.
Zelfredzaam, en dan?
We laten een zelfredzaam epicentrum nog niet helemaal los. Omdat we willen volgen hoe de gemeenschap zich blijft ontwikkelen. We hebben inmiddels in 4 zelfredzame epicentra een ex-post evaluatie uitgevoerd: een onafhankelijk onderzoek naar de impact van ons werk, 2 – 4 jaar na het uitroepen van zelfredzaamheid. Dat leert ons hoe we onze aanpak nog beter kunnen maken, want onze strategie is nooit ‘af’. We blijven leren en optimaliseren. Onze aanpak vandaag ziet er dan ook heel anders uit dan 20 jaar geleden.
Epicentrumstrategie in de praktijk: Zakpota - Benin.
Via de epicentrumstrategie pakt The Hunger Project samen met Afrikaanse boerengemeenschappen alle factoren van honger tegelijkertijd aan. Op weg naar een concreet doel: zelfredzaamheid. Want uiteindelijk gaat het epicentrum verder zonder steun van The Hunger Project. Op weg naar een wereld zonder honger en armoede voor iedereen.
